MORE ARTICLES ON THIS TOPIC:

Veel bedrijven en organisaties over de hele wereld beweren dat ze streven naar duurzaamheid. Maar wat betekent het in de praktijk om te werken aan duurzaamheid en hoe kunnen bedrijven op het punt komen waar ze echt een verschil maken? In deze editie van In Focus praten we hierover met twee specialisten van het adviesbureau Trossa, die dagelijks aan dergelijke vraagstukken werken.

Trossa, gevestigd in het Zweedse Stockholm, geeft bedrijven en organisaties advies op het gebied van duurzame ontwikkeling. Hun klanten zijn actief in de particuliere en de openbare sector en in veel verschillende bedrijfstakken.

“Wij hebben een holistisch en breed perspectief en kunnen op veel gebieden diepgaande specialisatie bieden. Bijvoorbeeld op het vlak van duurzaamheidsstrategieën, duurzaamheidsrapportage, chemische, klimaat- en aankoopkwesties, en in een aantal specifieke sectoren,” aldus Mia Barkland, CEO van Trossa.

“Onze gemeenschappelijke doelstelling voor duurzaamheid is om ervoor te zorgen dat iedereen een goed leven kan leiden, zonder overmatig gebruik van hulpbronnen en zonder een negatieve impact op het klimaat of het milieu.”

Mia Barkland
CEO, Trossa

Welke definitie van duurzaamheid hanteert Trossa?

“In het kort gaat het om het creëren van echte waarden die op de lange termijn effectief zijn. Duurzame ontwikkeling voorziet in de behoeften van de mens in de context van wat onze planeet kan doen,” antwoordt Mia Barkland. “Onze gemeenschappelijke doelstelling voor duurzaamheid is om ervoor te zorgen dat iedereen een goed leven kan leiden, zonder overmatig gebruik van hulpbronnen en zonder een negatieve impact op het klimaat of het milieu.

“Om dat te bereiken moeten alle spelers – bedrijven, organisaties, individuen en landen – zich inzetten om te werken binnen een reeks duurzame parameters, of sfeer, waarmee mensen hun leven kunnen leiden op een manier die geen onherstelbare schade aanricht aan de planeet.

“Wetenschappelijk gezien is dit mogelijk, maar niet als we blijven leven zoals we dat nu doen. Alle bedrijven moeten nadenken over de veranderingen die nodig zijn om hun rol binnen de duurzame sfeer te vervullen. Alleen dan kunnen ze op de langere termijn succesvol blijven,” onderstreept Mia Barkland.

Duurzaamheid – veel meer dan milieukwesties

Haar collega, adviseur Iris Tolonen, benadrukt dat duurzaamheid veel verder gaat dan alleen milieukwesties.

“Maatschappelijke vraagstukken en financiën zijn ook verbonden met het milieu. De planeet bepaalt de grenzen, maar innovatie en economische ontwikkeling kunnen zorgen voor welvaart en succes binnen het gegeven kader, zo lang de oplossingen maar milieuvriendelijk zijn,” zegt ze.

“Er moet nog veel gedaan worden. Na de integratie van duurzaamheidsvraagstukken in de bedrijfsstrategieën moeten ze worden uitgevoerd en resultaten gaan opleveren.”

Iris Tolonen
Consultant, Trossa

Tijdens de VN-top vijf jaar geleden stelden de staatshoofden en regeringsleiders de Agenda 2030 van de Verenigde Naties vast, een actieplan met 17 mondiale doelen voor duurzame ontwikkeling die in 2030 bereikt moeten zijn.

“De mondiale doelen geven bedrijven en organisaties houvast in hun eigen duurzaamheidswerk en bieden een startpunt voor het bepalen van hun eigen doelen en strategieën. Agenda 2030 maakt het makkelijker om te bepalen waar je je echt op moet richten,” aldus Iris Tolonen.

De twee collega’s van Trossa zijn beiden van mening dat de mondiale doelen hebben bijgedragen aan een nieuwe houding binnen bedrijven, waarin duurzaamheidswerk niet alleen draait om ‘zich correct gedragen’. Nu worden ook vraagstukken van een meer existentiële aard aangepakt, bijvoorbeeld waarom het bedrijf überhaupt bestaat en welke waarden het creëert.

De duurzame ontwikkelingsdoelen van de VN

In 2015 bereikten wereldleiders overeenstemming over 17 mondiale doelen en Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling. Agenda 2030 vertegenwoordigt een toezegging om de wereld voor 2030 naar een duurzame en eerlijke toekomst te leiden, door een einde te maken aan armoede, ongelijkheid en slechte gezondheid te bestrijden, vrede te bevorderen, het milieu te beschermen en dringend actie te ondernemen tegen klimaatverandering. Om de doelen te behalen is het essentieel dat alle spelers meewerken.

“Toen Trossa tien jaar geleden begon, werd er veel gesproken over een holistische benadering en de integratie van duurzaamheid in bedrijfsstrategieën en -activiteiten. Ik denk dat dat nu ook werkelijk gebeurt. Bedrijven richten zich op wat het concreet voor hen betekent, welke aspecten of dimensies het belangrijkst zijn en waar zij het grootste verschil kunnen maken,” aldus Mia Barkland.

Het belang van een duidelijke duurzaamheidsstrategie

Hoewel bepaalde ontwikkelingen voor iedereen hetzelfde zijn, zoals klimaatverandering en de risico’s die daarmee gepaard gaan, is de gebruikelijke aanpak tegenwoordig om een haalbaarheidsanalyse uit te voeren om te kijken welke specifieke risico’s het bedrijf loopt of zal lopen en hoe het bedrijf een positieve bijdrage kan leveren. Het is belangrijk dat ook externe belanghebbenden, zoals leveranciers en klanten, bij een dergelijke analyse worden betrokken, alsmede medewerkers, om te achterhalen welke duurzaamheidskwesties voor het bedrijf het belangrijkst zijn en welke aspecten verbeterd zouden kunnen worden.

“Bedrijven met een vooruitziende blik begrijpen dat ze zonder een duidelijke duurzaamheidsstrategie het risico lopen dat ze niet aan de eisen van de buitenwereld kunnen voldoen. Ze willen een volledig en juist beeld krijgen van hoe hun activiteiten de wereld als geheel beïnvloeden en nemen hun verantwoordelijkheid, gericht en op feiten gebaseerd,” aldus Mia Barkland.

Iedereen die zijn huiswerk niet maakt, loopt in de huidige markt het risico daarvoor gestraft te worden, ongeacht in welke bedrijfstak ze actief zijn en ongeacht hun omvang. Niet alleen kunnen ze klanten verliezen, maar het kan ook moeilijker worden om grondstoffen in te kopen en kapitaal te verwerven, en mogelijk wordt het ook duurder om geld te lenen en om goede medewerkers aan te trekken en te behouden.

“Bedrijven willen niet alleen de risico’s beperken, maar willen ook graag de kansen zien. Ze willen meedoen en een positieve bijdrage leveren, zowel qua werkwijze als wat betreft hun zakelijk aanbod en klantaanbod. Steeds meer bedrijven kijken nu dan ook verder dan hun eigen activiteiten en nemen de hele waardeketen mee in hun eisen en in de zoektocht naar nieuwe kansen,” aldus Iris Tolonen.

Negatieve CO2-emissiecurve

Hoewel duurzaamheidswerk in het algemeen verbeterd is, zijn niet alle bedrijven noodzakelijkerwijs duurzamer geworden. Wereldwijd gaat de ontwikkeling nog steeds de verkeerde kant op, zoals met de uitstoot van koolstofdioxide.

“Er moet nog veel gedaan worden. Na de integratie van duurzaamheidskwesties in de bedrijfsstrategieën moeten ze worden uitgevoerd en resultaten gaan opleveren. Het is dus belangrijk om concrete actieplannen te ontwikkelen en vervolgstappen te nemen,” merkt Iris Tolonen op.

“De financiële sector heeft zich de afgelopen jaren gerealiseerd dat dergelijke niet-financiële problemen in de toekomst daadwerkelijk grote impact op de financiën zullen hebben. Beleggers zijn op een geheel nieuwe manier geïnteresseerd in duurzaamheidsvraagstukken.”

Mia Barkland
CEO, Trossa

Gezien de mondiale doelen voor 2030 van de VN wordt de komende periode ook wel allitererend aangeduid als de “Decade of Delivery”, het decennium van de resultaten. Het risico bestaat wel dat de coronacrisis een groot deel van de positieve ontwikkelingen die tot op heden zijn doorgevoerd tenietdoet. En over het algemeen heeft de crisis ook de aandacht afgeleid van veel andere cruciale problemen. Toch moeten overheden, bedrijven en organisaties over de hele wereld de komende tien jaar de daad bij het woord gaan voegen. Hier zijn ook andere drijfveren voor.

“De financiële sector heeft zich de afgelopen jaren gerealiseerd dat dergelijke niet-financiële problemen in de toekomst daadwerkelijk grote impact op de financiën zullen hebben. Beleggers zijn op een geheel nieuwe manier geïnteresseerd in duurzaamheidsvraagstukken en verwachten van bedrijven een uitleg van hun aanpak van risico’s met betrekking tot bijvoorbeeld het klimaat, arbeidsomstandigheden en conflictmineralen. We zien ook dat deze factoren al invloed hebben op de aandelenwaarden,” aldus Mia Barkland.

“Ook het vermogen om nieuwe medewerkers aan te trekken en huidige medewerkers te behouden, is een belangrijke beweegreden geworden. In alle sectoren speelt de werkgever als merk een belangrijke rol als motivering van degelijk duurzaamheidswerk. Klanten stellen eisen en stellen vragen aan hun leveranciers,” voegt Iris Tolonen toe.

Mondiale samenwerking essentieel voor bereiken positieve resultaten

Ze benadrukken dat, hoewel er verschillen bestaan tussen landen en regio’s, het algemene beeld wereldwijd en in verschillende bedrijfstakken hetzelfde is.

“Overal zijn dingen gaande en de mondiale spelregels worden nu belichaamd door Agenda 2030,” betoogt Mia Barkland.

Dit heeft ook te maken met geglobaliseerde waardeketens. Om strategieën te kunnen doorvoeren en positieve resultaten te behalen, is mondiale samenwerking nodig.

“Om beleggers die bedrijven op langere termijn waarderen te vriend te houden, moet je kunnen aantonen dat je beschikt over eigen managementsystemen en dat je de risico’s in de waardeketen kunt beheersen.”

Iris Tolonen
Consultant, Trossa

“We zien momenteel een afgetekende tendens op het gebied van duurzaamheid richting meer geïntegreerd samenwerken. Iedereen maakt deel uit van elkaars waardeketens en we eisen allemaal dingen van elkaar. Actief duurzaamheidswerk is nu een eerste vereiste om door de markt als speler te worden beschouwd. Het wordt daarom steeds gebruikelijker om de handen ineen te slaan en steeds transparanter te zijn, zelfs tegenover concurrenten. Omdat iedereen dezelfde transitie doormaakt, wordt het makkelijker om goede voorbeelden te delen,” aldus Mia Barkland.

“Om beleggers die bedrijven op langere termijn waarderen te vriend te houden, moet je kunnen aantonen dat je beschikt over eigen managementsystemen en dat je de risico’s in de waardeketen kunt beheersen. Management en medewerkers moeten duurzaamheidskwesties op dezelfde manier benaderen als andere bedrijfskritische problemen. Ook de directie moet daarbij betrokken worden,” aldus Iris Tolonen.

Gebruik van hulpbronnen vormt een uitdaging voor de elektronica-industrie

Als we specifiek naar de elektronica-industrie kijken, zien we dat voortdurende digitalisering een belangrijke factor is om duurzame ontwikkeling mogelijk te maken, terwijl de sector tegelijkertijd te maken heeft met grote uitdagingen op het gebied van bijvoorbeeld hulpbronnen.

“Het is cruciaal dat onze economie meer circulair wordt, zodat grondstoffen na gebruik kunnen worden gerecycled en hergebruikt. Maar elektronische producten hebben een korte levensduur en het is vaak duur en ingewikkeld om gebruikte elektronicamaterialen te recyclen. Daarom moeten duurzaamheidsaspecten al in de ontwerpfase worden meegenomen. Het recyclen van metalen, mineralen en kunststoffen kan met het juiste ontwerp worden vereenvoudigd, de hoeveelheid materialen kan worden geminimaliseerd en waar mogelijk moeten ontwerpers in de bedrijfstak bij hun materiaalkeuze kiezen voor milieuvriendelijke opties,” aldus Mia Barkland.

“Een ander belangrijk punt heeft te maken met de grondstofketen. Het is belangrijk om het gebruik van conflictmaterialen te beheersen en om eisen te stellen om het gebruik ervan te verminderen. Bovendien zijn er aanzienlijke risico’s voor de samenleving als de productie zich bevindt in landen met een slechte naam op het gebied van mensenrechten. Ook het verkleinen van de CO2-voetafdruk is een aandachtspunt voor de sector, aangezien grondstoffen, onderdelen en producten vaak over de hele wereld worden verzonden voordat ze bij de consument terechtkomen,” aldus Iris Tolonen.

“Het is cruciaal dat onze economie meer circulair wordt, zodat grondstoffen na gebruik kunnen worden gerecycled en hergebruikt. Maar elektronische producten hebben een korte levensduur en het is vaak duur en ingewikkeld om gebruikte elektronicamaterialen te recyclen. Daarom moeten duurzaamheidsaspecten al in de ontwerpfase worden meegenomen.”

Mia Barkland
CEO, Trossa

“In een wereld waar de bevolking toeneemt en de middenklasse naar verhouding sneller groeit, moeten we efficiënter omgaan met onze hulpbronnen en de hoeveelheid afval verminderen. Al voordat een product wordt gemaakt, moeten we ons afvragen hoe we het meer circulair kunnen maken – en welk nut het product zal hebben voordat het is opgebruikt,” besluit Mia Barkland.

Duurzaam ondernemen – een overlevingsstrategie

NCAB Group werkt al jaren actief aan verbetering van de duurzaamheid van de onderneming, onder meer met hulp van Trossa. Sustainability Manager van de groep Anna Lothsson beantwoordt een aantal vragen over deze activiteiten.

Waarom is duurzaam ondernemen belangrijk voor NCAB?
“Duurzaam ondernemen is in feite een overlevingsstrategie die in het leven is geroepen om ervoor te zorgen dat ons bedrijf ook in de toekomst nog actief is. We willen met onze activiteiten op de lange termijn duurzaam zijn en groei en winstgevendheid creëren voor NCAB, onze klanten, onze leveranciers en onze investeerders. Dit omvat ook de verantwoordelijkheid om bij te dragen aan wereldwijde duurzame ontwikkeling. Een belangrijke randvoorwaarde daarvoor is dat we een betrouwbare en verantwoordelijke partner en een aantrekkelijke werkgever zijn.”

“Duurzaam ondernemen is in feite een overlevingsstrategie die in het leven is geroepen om ervoor te zorgen dat ons bedrijf ook in de toekomst nog actief is.”

Anna Lothsson
Sustainability Manager, NCAB Group

Hoe zou u de duurzaamheidsbenadering van NCAB omschrijven?
“We werken op gestructureerde manier om het bedrijf in een duurzame richting te ontwikkelen. Daarom hebben we ook gekozen voor de leidende norm ISO 26000. Die omvat zowel milieutechnische als sociale en ethische aspecten. In combinatie met dialogen met belanghebbenden heeft de norm ons geholpen vast te stellen op welke zaken we ons moeten concentreren. We hebben een strategie opgesteld die gericht is op een aantal aandachtsgebieden en doelstellingen voor ons duurzaamheidswerk in de toeleveringsketen en richting onze medewerkers en klanten. Tegelijkertijd is duurzaamheid niet iets waar we afzonderlijk aan werken: het wordt op dezelfde manier in onze activiteiten en processen geïntegreerd als andere prioriteitskwesties.

NCAB zegt dat haar aanpak van duurzaamheid gebaseerd is op het perspectief van de waardeketen. Wat houdt dat in?
”Bij de ontwikkeling van ons bedrijf en de uitvoering van onze activiteiten richten we ons op het creëren van waarde voor onze stakeholders. Daar nemen we ook volledige verantwoordelijkheid voor. We moeten onze waardeketen kunnen omschrijven, bepalen wat de fysieke stroom is en de activiteiten die waarde toevoegen aan het aanbod van het bedrijf en daarmee aan onze stakeholders, zoals onze klanten en medewerkers. Deze aanpak helpt ons te bepalen welke kansen we hebben om positieve verandering te stimuleren en de risico’s van negatieve impact in en buiten ons zakelijke bereik tot een minimum te beperken.”

Kunt u die aanpak concreter omschrijven?
”In de ontwerpfase ondersteunen we onze klanten bij de optimalisering van het printplaatontwerp wat betreft productbetrouwbaarheid en productie. Onze technici bieden ontwerpondersteuning in individuele gesprekken met de klant, door middel van seminars en klantbijeenkomsten, of via onze website met ontwerprichtlijnen. Geoptimaliseerd printplaatontwerp draagt bij aan minder afval en minder gebruik van materialen, water, elektriciteit en chemicaliën bij de productie. In de fabrieken draagt ons werk op het gebied van maatschappelijke verantwoordelijkheid, milieu en kwaliteit bij aan het duurzaamheidswerk van de klant, terwijl tegelijkertijd de risico’s in de toeleveringsketen worden verminderd.

“Samen met onze productiepartners richten we ons op kwaliteit, maatschappelijke verantwoordelijkheid en milieuverantwoordelijkheid in de toeleveringsketen. Tijdens periodieke audits op locatie kijken we onder meer naar arbeidsomstandigheden, mensenrechten, veiligheid en gezondheid, materialen (gehalte chemische stoffen en conflictmineralen), chemicaliënbeheer, afval- en recyclingmanagement, bedrijfsethiek en kwaliteit. Deze audits worden door leden van ons Factory Management Team uitgevoerd. Zij behandelen ook eventuele afwijkingen en zorgen ervoor dat verbeteracties worden doorgevoerd.

“In een kennisbedrijf als het onze is succes te danken aan het werk en de betrokkenheid van onze medewerkers. We bieden veel ruimte voor ontwikkeling voor zowel het individu als het team, onder meer door interne training. We schenken ook veel aandacht aan leiderschap, teambuilding, ethiek en gelijke behandeling. Follow-up en activiteiten vinden plaats in individuele gesprekken en door middel van een medewerkersenquête met indexen voor betrokkenheid, leiderschap en het vermogen om samen te werken als belangrijkste indicatoren voor ons bedrijfsbeheer.”

“In een kennisbedrijf als het onze is succes te danken aan het werk en de betrokkenheid van onze medewerkers. We bieden veel ruimte voor ontwikkeling voor zowel het individu als het team.”

Anna Lothsson
Sustainability Manager, NCAB Group

Hoe draagt NCAB bij aan het behalen van de Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de VN?
“Bij de introductie van Agenda 2030 hadden wij al een structureel duurzaamheidsprogramma met een strategie en vaste doelen ingevoerd. De mondiale doelen hebben ons echter wel een beter beeld gegeven en meer inzicht in het feit dat we allemaal verantwoordelijk zijn om bij te dragen aan wereldwijde duurzame ontwikkeling. Deze doelen kunnen ons helpen op de juiste weg te blijven bij de verdere ontwikkeling van onze duurzaamheidsstrategie en -activiteiten voor een betere toekomst voor ons allemaal. Daarom hebben we in 2019 een evaluatie uitgevoerd om vast te stellen welke doelen en subdoelen uit Agenda 2030 voor ons relevant zijn. Wij dragen vooral bij aan negen van deze doelen.”

Welke mijlpalen in duurzaamheidswerk in 2019 wilt u nader toelichten?
“Naast de eerder genoemde analyse in verband met Agenda 2030 voeren we voortdurend duurzaamheidsaudits door in de fabrieken. Wat betreft onze medewerkers hebben we ons vooral gericht op training en in november 2019 hebben we een nieuw digitaal platform voor leren en ontwikkeling gelanceerd – NCAB Academy. Het is nu gemakkelijker voor medewerkers om hun vaardigheden te blijven ontwikkelen en kennis te delen met collega’s in andere landen. Niet in de laatste plaats is het platform een uitstekend hulpmiddel om nieuwe medewerkers onze cultuur en onze werkmethoden eigen te laten maken bij de integratie van bedrijven die door NCAB worden overgenomen.

“We hebben in 152 technologie-seminars en negen duurzaamheidsseminars onze kennis gedeeld met klanten over de hele wereld. Dit werk hebben we in 2020 voortgezet, maar vanwege de huidige omstandigheden zijn de seminars tot dusver online gehouden dit jaar.

“Ik wil nog graag vermelden dat de resultaten van de medewerkersenquête uit 2019 nog beter zijn dan het eerdere al hoge niveau en dat ook klanttevredenheid op een hoog niveau is gebleven, onder meer op het gebied van duurzaamheid.”

“Zonder twijfel het grootste probleem voor de toekomst is om meer grip te krijgen op onze klimaatimpact en maatregelen te nemen om deze impact te verminderen.”

Anna Lothsson
Sustainability Manager, NCAB Group

Wat zijn de grootste uitdagingen voor NCAB?
”Zonder twijfel het grootste probleem voor de toekomst is om meer grip te krijgen op onze klimaatimpact en maatregelen te nemen om deze impact te verminderen. We weten dat de uitstoot van broeikasgassen die wij veroorzaken vooral afkomstig is van onze productie- en transportprocessen, maar er is meer onderzoek nodig om vast te stellen waar in de processen ze precies ontstaan, hoe groot ze zijn en wat we kunnen doen om ze te verminderen. In dit kader willen we het Greenhouse Gas Protocol gebruiken om de emissies in onze hele waardeketen in kaart te brengen. Het verkrijgen van alle gegevens is een uitdaging, maar ons streven is om alles wat meetbaar is te vinden en passende maatregelen te nemen.

Meer over ons duurzaamheidswerk kunt u lezen in het duurzaamheidsrapport van NCAB Group (PDF).